Karpal tünel sendromu, bileğin iç kısmından geçen medyan sinirin bası altında kalmasıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bu sinir, elin başparmağı, işaret parmağı, orta parmağı ve yüzük parmağının bir kısmını hissetmemizi sağlar. Sinirin sıkışması sonucu el ve bilekte ağrı, uyuşma, karıncalanma ve bazen de güç kaybı gibi belirtiler görülebilir. Sıklıkla tekrar eden el hareketleri, elin anatomik yapısı, artrit, diyabet ve hamilelik gibi faktörler bu duruma yol açabilir.
Karpal Tünel Sendromu Belirtileri
Karpal tünel sendromunun belirtileri yavaş yavaş ortaya çıkar ve şunları içerebilir:
- Uyuşma ve Karıncalanma: Başparmak, işaret, orta ve yüzük parmaklarında, özellikle gece saatlerinde artan uyuşma ve karıncalanma.
- Ağrı: El ve bilekte ağrı, bu ağrı bazen kol boyunca yayılabilir.
- Güç Kaybı: Eldeki zayıflık nedeniyle nesneleri tutmada zorlanma, özellikle ince işlerde fark edilir.
- Elde Şişme Hissi: Özellikle sabahları elde şişkinlik hissi.
Karpal Tünel Sendromu Nedenleri
Bileğin iç kısmındaki dar alandaki median sinirin sıkışması sonucu ortaya çıkan karpal tünel sendromunun nedenleri farklı olabilir. Genetik yatkınlık, tekrarlayan bilek hareketleri, travma veya yaralanmalar, hormonal değişiklikler ve bazı sistemik hastalıklar gibi faktörler, bu durumun ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir. Olası nedenler aşağıdaki gibidir:
- Teşhis Edilemeyen Nedenler: Karpal tünel sendromunun bazı vakalarının nedeni tam olarak belirlenemeyebilir. Ancak, karpal tünelin daralması veya median sinirin baskı altında olmasıyla ilişkilendirilir.
- Genetik Faktörler: Aile öyküsünde karpal tünel sendromu olan kişilerde, genetik yatkınlık nedeniyle bu durum daha yaygın olabilir.
- Tekrarlayan Hareketler: Bilek ve elin tekrarlayan hareketleri, özellikle iş veya hobi faaliyetleri sırasında, karpal tünel sendromunun gelişimine katkıda bulunabilir. Bu, özellikle bilgisayar kullanımı, el aletleriyle çalışma, ya da monoton el hareketleri gerektiren işlerde görülebilir.
- Travma veya Yaralanmalar: Bilek bölgesine gelen bir travma, karpal tünelin daralmasına veya median sinirin baskı altında kalmasına neden olabilir.
- Hormonal Değişiklikler: Gebelik veya menopoz gibi hormonal değişiklikler, karpal tünel sendromunun belirtilerini artırabilir. Hamilelik sırasında vücutta sıvı tutulması, karpal tünelin içindeki basıncı artırabilir.
- Sistemik Hastalıklar: Diyabet, romatoid artrit gibi bazı sistemik hastalıklar, karpal tünel sendromu riskini artırabilir.
Tanı ve Tetkikler
Karpal tünel sendromunun tanısı için şu yöntemler kullanılır:
- Fizik Muayene: Tinel ve Phalen testleri gibi özel testlerle sinirin sıkışıp sıkışmadığı anlaşılır.
- Elektromiyografi (EMG): Kasların elektrik aktivitesini ölçerek sinir hasarını değerlendirir.
- Sinir İletim Hızı Testi: Medyan sinirin sinir iletisini ölçer.
Tedavi Yöntemleri
Konservatif Tedaviler:
- Dinlenme ve Aktivite Değişiklikleri: El ve bileğin dinlendirilmesi, semptomları azaltabilir.
- Bilek Ateli Kullanımı: Bileği sabit tutarak, gece oluşabilecek baskıyı en aza indirir.
- Soğuk Uygulama: Şişlik ve ağrıyı hafifletir.
- Anti-inflamatuar İlaçlar: Ağrı ve enflamasyonu (yangıyı) azaltır.
Cerrahi Tedavi:
- Karpal Tünel Amelyiat (Median Sinir Dekompresyonu): Dirençli vakalarda, sinire baskı yapan dokuların kesilmesi ile sinir üzerindeki bası azaltılır.
Fizik Tedavi:
- Özel Egzersizler: El ve bileğin fonksiyonlarını iyileştirmek için tasarlanmıştır.
Karpal tünel sendromu, özellikle tekrarlayan el hareketleriyle ortaya çıkan ve tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini düşüren bir durumdur. Ancak, doğru tedavi yöntemleriyle birçok kişi semptomlarını kontrol altına alabilir ve normal yaşamına devam edebilir. Tedavi süreci, kişinin semptomlarının şiddetine ve yaşam tarzına göre özelleştirilmelidir.